anastasis (sự sống lại), trong Tin Mừng Gio-an

Danh từ Hy Lạp “anastasis, -eôs, hê” xuất hiện 4 lần trong Tin Mừng Gio-an: 5,29a.29b; 11,24.25 và có nghĩa: sự sống lại hay phục sinh (tiếng Anh: resurrection; Pháp: la résurrection), sự sống lại từ cái chết ngay tại đời này và khi “đến giờ”.

1. Sự sống lại vào ngày sau hết

Ở ch. 5, khi trình bày viễn cảnh lúc “đến giờ”, tức là ngày sau hết theo chiều hướng “cánh chung tương lai” (5,28-29), (x. “Xét xử hiện tại” – “xét xử ngày sau hết” trong Giuse Lê Minh Thông, Yêu và Ghét trong Tin Mừng Gio-an – phần II, (Phương đông, 2011), tr. 82-96), Đức Giê-su nói với những người Do Thái rằng: “₂₈Các ông đừng ngạc nhiên về điều này, vì đến giờ mà tất cả những ai ở trong mồ sẽ nghe tiếng của Người ₂₉và sẽ đi ra, những ai làm những điều tốt, phục sinh (anastasin) để được sự sống, những ai đã làm điều xấu, phục sinh (anastasin) để để chịu sự kết án” (5,28-29). Trong câu 29, tác giả đã sử dụng hạn từ “anastasin” (danh từ anastasis cùng gốc với động từ anistêmi) để chỉ sự phục sinh của những người đã chết trong mồ (“Phục” là “lại” và “sinh” là “sống”, vậy, phục sinh có nghĩa là “sống lại”). Khi giờ đến, việc sống lại hay phục sinh này đưa ra hai kết quả khác nhau tuỳ theo cách sống của mỗi người: hoặc sống lại để có sự sống cho những ai làm điều tốt, hoặc sống lại để chịu sự kết án cho những ai làm điều xấu. Những công việc tốt hay xấu là do chấp nhận hay từ chối Đức Giê-su, Con Một Thiên Chúa (3,16.18a.18b). Vào ngày sau hết, chính Đức Giê-su làm cho những người chết sống lại khi họ nghe tiếng Người, và thực hiện cuộc xét xử những ai không tin: “₂₆Vì như Cha có sự sống nơi mình thế nào thì cũng ban cho Con có sự sống nơi mình như vậy, ₂₇và ban cho Người quyền để thi hành việc xét xử vì Người là Con Người” (5,26-27).

2. Sự sống lại ngay bây giờ

Ở ch. 11, trong cuộc trò chuyện giữa Đức Giê-su và Mác-ta về cái chết của La-da-rô (11,17-27), Đức Giê-su đã khẳng định La-da-rô sẽ sống lại (11,23). Dù Mác-ta tin vào Đức Giê-su, nhưng niềm tin của cô vẫn còn ở cấp độ niềm tin truyền thống: tin vào sự sống lại của em mình xảy ra vào ngày sau hết: “₂₄Mác-ta nói với Người: Con biết rằng em con sẽ sống lại, trong sự sống lại (anastasin) vào ngày sau hết” (11,24). Mác-ta đã không hiểu rằng chính Đức Giê-su là sự sống lại và là sự sống, nên có thể làm cho em cô sống lại được từ sự chết ngay lúc này: “₂₅Đức Giêsu nói với chị [Mác-ta] ấy: ‘Chính Thầy là sự sống lại (anastasis) và là sự sống’” (11,25). Trong cả hai câu (cc. 24-25), tác giả đều sử dụng danh từ “anastasin” (danh từ anastasis cùng gốc với động từ “anistêmi”) để diễn tả sự sống lại của La-da-rô. Thế nhưng, sự sống lại của La-da-rô không vĩnh cửu vì sau đó ông lại bị các thượng tế quyết định giết (x. 12,10). Sự sống lại của La-da-rô là dấu chỉ về sự chết và sự sống lại của Đức Giê-su và cũng là dấu chỉ Đức Giê-su có quyền năng ban sự sống đời đời cho người tin ngay bây giờ, như Đức Giê-su đã khẳng định với Mác-ta ở 11,26: “₆Tất cả những ai sống và tin vào Thầy, muôn đời sẽ không chết.”

Tóm lại, trong Tin Mừng Gio-an, danh từ “anastasis” có nghĩa là “sự sống lại”, sự sống lại từ người chết không chỉ diễn ra vào ngày sau hết mà còn xảy ra ngay trong đời này. Sự sống lại ngay trong đời này vừa minh chứng cho sự sống đời đời và sự sống lại vào ngày sau hết dành cho người tin vào Đức Giê-su.

Ngày 14 tháng 10 năm 2012.
Vinh sơn Ngô Đức Duy O.P.
Email: vinhsonduyop@gmail.com
Nguồn: http://tungubontinmung.blogspot.com/2012/10/song-lai-su-dt-anastasis-trong-tin-mung.html


Thư mục tham khảo
BEASLEY-MURRAY, G. R., John, (World Biblical Commentary, vol. 36), Dallas (TX), Word Books Publishers, 1987, (Second edition, Nashville, Thomas Nelson Publishers, 1999).
BROWN, Raymond E.; FITZMYER, Joseph A.; MURPHY, Roland E., The New Jerome Biblical Commentary. London: Prentice-Hall International, 1990.
GINGRICH, “anistêmi,” Greek Lexicon, (Bible Works 8).
LÊ MINH THÔNG, Giu-se, (dịch giả), Bản văn Gio-an, TIN MỪNG và BA THƯ, Hy Lạp – Việt, Nxb. Tôn Giáo, 2011.
LÊ MINH THÔNG, Giu-se, YÊU và GHÉT trong Tin Mừng Gio-an, Phần II, Nxb. Phương Đông, 2010.
MOLONEY, F. J., The Gospel of John, (SPS 4), Collegeville (MN), The Liturgical Press, 1998.
THAYER, “anastasis,” trong Greek Lexicon (Bible Works 8).